محدوده خط فقر

پرده اول
مدت زیادی از عمرم را صرف خواندن مطالبی کردم که مدت هاست به کارم نمی آیند. در واقع، تا همین چند وقت پیش مطمئن بودم که آن بخش از عمرم تلف شده است. اما اشتباه می کردم. خبری که چند وقت پیش خواندم، من را به این نتیجه رساند که این مطالب، ولو ساده و ابتدایی، می توانند گاهی به درد بخورند، و چقدر بد است که افرادی، مثلا در سطح وزیر مملکت، این مفاهیم را ندانند.

پرده دوم
فکر کنم در ریاضی یک دانشگاه بود که مفهوم "سوپریموم" (Supremum) و "اینفیموم" (Infimum) را یاد گرفتیم و در این چندین سال گذشته، اصولا از آنها استفاده ای نکرده بودم.

سوپریموم: کوچکترین عددی که از همه اعداد یک مجموعه، بزرگتر (یا مساوی) باشد.
اینفیموم: بزرگترین عددی که از همه اعداد یک مجموعه، کوچکتر (یا مساوی) باشد.

مثلا مجموعه اعداد طبیعی، از 1 تا 7 را در نظر بگیرید. عدد 7 را سوپریموم و عدد 1 را اینفیموم می نامند.

بی پرده
خط فقر در کشور ما، در این چند سال اخیر، بحث و جدل های فراوانی ایجاد کرده است. آقای مصری، وزیر رفاه دولت نهم که اصولا معتقد بود دانستن خط فقر مشکلی را حل نمی کند. اما آقای محصولی در اظهار نظری، فرمودند که هیچ عددی را به عنوان خط فقر قبول ندارند. این همان خبری است که من را به این نتیجه رساند عمرم را برای خواندن سوپریموم و اینفیموم تلف نکرده ام. چرا که سریعا از آقای محصولی می توانم بپرسم "بسیار خب! بفرمایید اینفیموم خط فقر چیست؟ و سوپریموم آن چقدر است؟"

یعنی آقای محصولی عزیز. درست است که شما هیچ خط فقری را دقیق نمی دانید. بیایید فرض کنیم خط فقر، 800 هزار تومان نباشد. (فقط فرض) اما آیا کسی که در ماه، فقط 100 هزار تومان دریافت می کند هم زیر خط فقر نیست؟ اگر بگویید نه، خواهم پرسید با 10 هزار تومان چطور؟ بالاخره به نقطه ای می رسیم که قبول می کنید که دیگر زیر آن، قطعا خط فقر محسوب می شود. همان را اعلام بفرمایید. چطور است بگوییم ماهی یک هزار تومان. یعنی خانواده ای که ماهی یک هزار تومان در آمد دارد. اما بالاخره همین هزار تومان می شود خط فقر. پس اینگونه نیست که بگوییم "هیچ عددی به عنوان خط فقر معتبر نیست". این همان مفهوم اینفیموم است دیگر.

از طرفی، قطعا کسی که ماهی بیش از 100 میلیون تومان درآمد داشته (مثل خود شما آقای محصولی عزیز)، او هم بالای خط فقر است. (مفهوم سوپریموم) بفرمایید! دیدید چقدر سریع و راحت می شود محدوده هایی برای خط فقر در آورد؟ حالا شما به عنوان وزیر رفاه این مملکت، با آن تشکیلات عریض و طویل، مطمئنا خواهید توانست این محدوده را دقیق و دقیقتر کنید تا جایی که مثلا برسد به (500 هزار تومان و 5 میلیون تومان). در این صورت می توانید در مصاحبه بعدی تان، بگویید رقم دقیق خط فقر را نمی دانیم، اما هر چه هست، در بازه بین 500 هزار تومان و 5 میلیون تومان قرار دارد. امتحان کنید.

ضمنا مطمئن باشید کسی توقع ندارد که شما با روش های محاسباتی پیچیده، رقم خط فقر را مثلا با 15 رقم اعشار اعلام کنید! همین که با حتی 5 درصد خطا هم مشخص کنید، کافی است؛ وسواس به خرج ندهید...