مغز هم در مدیریت مهم است!

پرده اول

مدیریت امروزی، مدیریت مبتنی بر دانش است. اما تناقض جالب آنجاست که در عصر انفجار اطلاعات، همیشه از کمبود اطلاعات رنج می بریم! مدیر باید بتواند اطلاعات مناسب را کسب کند، بررسی و تحلیل کند، و نهایتا تصمیم بگیرد. مدیر در یک سازمان، به مثابه سر نسبت به بدن است.

تصور کنید مغزی که از صبح تا شب، دارد به صورت ذهنی جمع و تفریق می کند؛ درست است که این مغز مشغول است؛ اما آیا استفاده بهینه ای از آن کرده ایم؟ وقتی ماشین حساب هست، مغز را برای جمع و تفریق استفاده کردن جز اتلاف منابع چه نامی دارد؟

پرده دوم
یکی از آفات مهم در مدیریت آن است که سر مدیر شلوغ باشد. وقتی مدیر درگیر ده ها و صد ها کار اجرایی مختلف است، فرصتی برای فکر کردن ندارد. اما از آن بدتر، آفتی است که بسیاری از ما (مدیر یا زیر دست؛ البته جز برخی که اصولا کار نمی کنند!) به آن مبتلا هستیم و آن این که احساس می کنیم اگر تمام وقتمان را مشغول کار کردن باشیم، بهره وری بیشتری داریم! روزی که سرمان خلوت تر است، حال بدی داریم و احساس می کنیم مفید نبوده ایم. حتما می خواهیم سر خودمان را شلوغ کنیم و مشغول کاری باشیم.

در علم مدیریت، بیان می کنند که اینگونه افراد، کار را به اندازه زمانی که دارند کش می دهند تا احساس بطالت نکنند! هیچ دقت کرده اید که ما ایرانیان اغلب چقدر این مشخصه کاری را داریم؟ همیشه کار را به گونه ای انجام می دهیم که تمام وقت برنامه ریزی شده برای آن را استفاده کنیم. مثلا دیده اید که سریال های تلویزیون، دقیقا همان لحظه آخر قبل از عید یا ماه مبارک رمضان آماده می شوند؟ یا پروژه هایی که قرار است افتتاح شوند، تا همان دم آخر هم دارد رویشان کار می شود؟ همه از همین آفت سرچشمه می گیرند!

پرده سوم
عقل سالم در بدن سالم است. جایی می خواندم که گری پاسکاروف، قهرمان معروف شطرنج جهان، روزانه حدود 8 ساعت ورزش سنگین (دوچرخه سواری) می کند. زمان کنکور هم برای اینکه بتوانیم کار فکری کنیم، یادم هست که روزی نیم ساعت ورزش می کردیم. فعل و انفعالاتی که بعد از ورزش در بدن رخ می دهد، و ترشحات و غیره باعث می شود مغز انسان بهتر کار کند. در یکی از کتابهای مدیریت می خواندم برای مدیریت بهتر، به مغز سالم و فعال نیاز دارید و برای مغز سالم، به بدن سالم و پر انرژی.

پرده چهارم
مغز برای کارکرد صحیح به خواب و استراحت هم نیاز دارد. پزشکان و متخصصان می گویند انسان باید در شبانه روز بین 6 تا 8 ساعت استراحت کند. خواب یکی از نیازهای بدن است و در صورت کم خوابی، از قدرت تحلیل و هوشیاری اش کم می شود. ممکن است بتوان خواب را به مدت چند روز یا چند هفته کم کرد، اما در صورت تداوم این روند، کارآیی مغز به شدت کاهش می یابد. خوب یادم هست که در زمان کنکور، من و دیگرانی که از خوابمان برای درس خواندن کسر نکردیم، نتیجه به مراتب بهتری از آنان گرفتیم که برای درس خواندن بیشتر، به خوابشان دستبرد زدند!

نیاز به خواب را خداوند در انسان قرار داده و اگر خواب برای انسان لازم نبود، کار خدا بی حکمت می بود. در قرآن کریم هم به نیاز انسان به خواب تصریح شده و قرار دادن شب برای انسان ها جهت خواب، از آیات الهی دانسته شده است:

آیا آنها ندیدند كه ما شب را قرار دادیم تا در آن آرام گیرند
و روز را روشن ساختیم تا در آن چیزها را ببینند.
بى شك در این امر نشانه هایى است براى كسانى كه ایمان دارند.
الم یروا انا جعلنا اللیل لیسكنوا فیه و النهار مبصرا ان فى ذلك لایات لقوم یؤمنون (نمل، 86)

بی پرده
بر اساس بالا، با منطق آقای احمدی نژاد که این فرمایش زیر را بیان کرده اند مخالفم: [اصل خبر]

وی در ادامه عنوان کرد: چند وقت پیش ساعت 10شب با یکی از وزرا کار داشتم بعد متوجه شدم به منزل رفته است. تلفنی به او گفتم چه معنا دارد در این دولت کسی ساعت 10شب در خانه باشد!

احتجاج با آقای رئیس جمهور البته (به احتمال زیاد) فایده ای ندارد و خیلی کم دیده شده (شاید اصلا) که ایشان در مورد چیزی، متقاعد شوند. ما هم که لابد کوچکتر از آن هستیم که به ایشان درس بدهیم و از ایشان انتقاد کنیم. اما البته زمان قضاوت خواهد کرد که کدام تفکر ریشه دار تر، صحیح تر و دقیق تر است. هزینه اش البته بالاست اما ملت ایران خواه ناخواه برای رشد و تعالی و توسعه، باید این هزینه را بپردازد...