فرد تشنه ای را در نظر بگیرید که تنها چیزی که برای رفع عطش دارد، یک لیوان آب است. اگر مطمئن باشد محتوای لیوان سمی است، قطعا آن را نمی نوشد. اما اگر مطمئن نباشد که سمی است چطور؟ آیا اگر حتی احتمال بسیار ضعیفی بدهد که درون لیوان، سم مهلکی هست، آب را می نوشد؟ مطمئنا نمی نوشد.
یک قاعده عقلی هست که می گوید اگر "احتمال ضعیف باشد، اما محتمل قوی باشد"، عقلا آن احتمال بسیار کوچک را هم در نظر می گیرند. مثل این مورد که گفتم. به همین دلیل مثلا نشانه گرفتن اسلحه خالی هم به سمت کسی، جرم است؛ چون اگر حتی احتمال پر بودن آن اسلحه بسیار ضعیف باشد، محتمل که کشته شدن یک انسان است، بسیار ناپسند و نامطلوب است.
موارد مثال از این دست فراوانند. مثلا از نظر فنی، احتمال تاثیر امواج موبایل بر روی سیستم ناوبری هواپیما بسیار بسیار کم است. اما با این حال، از همه مسافران درخواست می شود که موبایل ها را در هنگام بلند شدن و نشستن هواپیما خاموش کنند. چون محتمل قوی است و در صورت سقوط هواپیما، ضرر و تلفات زیادی دارد (بگذریم از اینکه این مساله خاص - سقوط هواپیما - شاید در ایران آنقدر ها هم مهم نباشد!)
حالا پارازیت های ماهواره ای مضر هستند یا نه؟ اصلا بیایید مثل خانم وزیر بهداشت، فرض کنیم که چیزی اثبات نشده است، احتمال آن بسیار ضعیف است. [اصل خبر] بسیار خب! آیا محتمل آن قوی نیست؟ آیا اثرات بسیار مخرب آن بر روی بدن مردم، اطفال بیگناه، سیستم اعصاب مردم و غیره به اندازه کافی زیاد نیست که با احتمال کم مضر بودن، ارسال امواج پارازیت متوقف شود؟
قاعده ای که در بالا گفتم، در علم اصول فقه هم بحث و تایید می شود. و مواردی از این دست، مشمول حکم حرام "عقلی" و در نتیجه "حرام شرعی" هستند. تمامی مجتهدان و مراجع ما چنین اصل عقلی را قبول دارند. اما آیا هیچ کدام لازم نمی بینند در این مورد تذکری بدهند که "ارسال امواج عقلا (و در نتیجه شرعا) حرام است"؟
یک قاعده عقلی هست که می گوید اگر "احتمال ضعیف باشد، اما محتمل قوی باشد"، عقلا آن احتمال بسیار کوچک را هم در نظر می گیرند. مثل این مورد که گفتم. به همین دلیل مثلا نشانه گرفتن اسلحه خالی هم به سمت کسی، جرم است؛ چون اگر حتی احتمال پر بودن آن اسلحه بسیار ضعیف باشد، محتمل که کشته شدن یک انسان است، بسیار ناپسند و نامطلوب است.
موارد مثال از این دست فراوانند. مثلا از نظر فنی، احتمال تاثیر امواج موبایل بر روی سیستم ناوبری هواپیما بسیار بسیار کم است. اما با این حال، از همه مسافران درخواست می شود که موبایل ها را در هنگام بلند شدن و نشستن هواپیما خاموش کنند. چون محتمل قوی است و در صورت سقوط هواپیما، ضرر و تلفات زیادی دارد (بگذریم از اینکه این مساله خاص - سقوط هواپیما - شاید در ایران آنقدر ها هم مهم نباشد!)
حالا پارازیت های ماهواره ای مضر هستند یا نه؟ اصلا بیایید مثل خانم وزیر بهداشت، فرض کنیم که چیزی اثبات نشده است، احتمال آن بسیار ضعیف است. [اصل خبر] بسیار خب! آیا محتمل آن قوی نیست؟ آیا اثرات بسیار مخرب آن بر روی بدن مردم، اطفال بیگناه، سیستم اعصاب مردم و غیره به اندازه کافی زیاد نیست که با احتمال کم مضر بودن، ارسال امواج پارازیت متوقف شود؟
قاعده ای که در بالا گفتم، در علم اصول فقه هم بحث و تایید می شود. و مواردی از این دست، مشمول حکم حرام "عقلی" و در نتیجه "حرام شرعی" هستند. تمامی مجتهدان و مراجع ما چنین اصل عقلی را قبول دارند. اما آیا هیچ کدام لازم نمی بینند در این مورد تذکری بدهند که "ارسال امواج عقلا (و در نتیجه شرعا) حرام است"؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر